W badaniu oceniano przydatność obrazowania trapezoidalnego oraz badania z szerokim odchyleniem wiązki, przy zastosowaniu głowicy L3-12X, współpracującej z ultrasonografem Alpinion E-CUBE 15, do oceny górnej części obrąbka stawu ramiennego.
Istotą obrazowania trapezoidalnego jest odpowiednie wykorzystanie długości, częstotliwości i amplitudy fali ultradźwiękowej, która powstaje dzięki drganiom 256 kryształów. Kolejne pobudzanie impulsami poszczególnych kryształów z niewielkim przesunięciem fazowym, począwszy od środka głowicy na zewnątrz, powoduje powstanie rozbieżnej wiązki – i odwrotnie – pobudzanie najpierw kryształów zewnętrznych, a na końcu środkowych powoduje skupienie wiązki (Rycina 2). Dzięki temu tworzą się elektroniczne soczewki skupiające lub rozpraszające obraz wewnętrznych struktur [27]. Rozpoczęcie pobudzania od środkowych kryształów rozprasza wiązkę o 10 stopni, przez co linie obrazowe pozwalają uwidocznić badane tkanki w szerszym zakresie.
Obrazowanie Wide View w ultrasonografie Alpinion E-CUBE 15 umożliwia uwidocznienie tkanek z odchyleniem wiązki na boki po 10 stopni. Można również skorzystać z obrazowania z odchyleniem wiązki w jednym z kierunków o 10, 15, a nawet 20 stopni, co umożliwia „zajrzenie” pod wyrostek barkowy łopatki i ocenę górnej części obrąbka (Rycina 3). Najlepsze efekty obrazowania z wykorzystaniem Wide View uzyskuje się poprzez użycie odpowiedniego ustawienia VIRTUAL (wybór z panelu), polegającego na przesunięciu obrazu na ekranie monitora tak, by obrąbek znajdował się nie na środku, tylko maksymalnie blisko brzegu pola badanego (z prawej lub z lewej jego strony). Dzięki temu w wielu przypadkach udaje się zwiększyć mierzalny parametr uwidocznienia górnej części obrąbka znacznie powyżej 10mm, co w praktyce oznacza uwidocznienie nie tylko całej szerokości obrąbka, ale również części ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia – LHBT).
Wprawdzie opcje obrazowania trapezoidalnego są dostępne w ultrasonografii od dawna [27-28], jednak w większości systemów korzystanie z nich w znaczący sposób pogarsza jakość otrzymanego obrazu. Utrata jakości obrazu w przypadku produktu firmy Alpinion jest również zauważalna i tym większa, im większy jest kąt ugięcia wiązki, wciąż jednak otrzymuje się obraz w pełni diagnostyczny.
Korzystając z ultrasonografu Alpinion E-CUBE 15, oceniono możliwość zobrazowania górnego obrąbka stawu ramiennego metodą obrazowania Wide View u 60 osób, leczonych i diagnozowanych przez autora w latach 2014-2015 w różnych ośrodkach medycznych, przy czym żadna z badanych osób nie zdradzała przed badaniem objawów uszkodzenia obrąbka typu SLAP.
Celem niniejszej pracy było stwierdzenie możliwości uzyskania zadawalającego obrazu USG górnego obrąbka stawowego, nie zaś analiza uszkodzeń ewentualnie występujących u badanych osób.
Jako mierzalny parametr uzyskanego obrazu przyjęto odległość n(d) najdalej położonego, widocznego jeszcze w USG punktu w środkowej części grubości obrąbka (lub LHBT), od krawędzi kostnej panewki.
Rycina 4. Schemat pomiaru odległości górnej części obrąbka od krawędzi panewki zastosowany w badaniu
Uzyskane obrazy kwalifikowano jako niezadawalające, gdy d<6mm, zadawalające, gdy d było w przedziale 6-8mm, dobre (d w granicach 8-10mm, wówczas widoczna jest część głowy kości ramiennej i pokrywającej ją chrząstki), bardzo dobre (gdy d>10mm, widoczne są wtedy: część głowy kości ramiennej i pokrywającej ją chrząstki oraz część odchodzącego od obrąbka – LHBT).
U większości badanych pacjentów do otrzymania prawidłowego obrazu wystarczyła standardowa opcja Wide View, a tylko sporadycznie wymagane było jednokierunkowe odchylenie wiązki o 15 stopni. Przykład obrazowania tego typu przedstawia Rycina 5.
Po przeanalizowaniu obrazów USG wszystkich zbadanych 60 pacjentów, należy stwierdzić, że odległość najdalej położonego punktu od krawędzi panewki często przekraczała 10mm, co pozwala uwidocznić nie tylko całą szerokość obrąbka, ale również częściowo ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego, łączące się z górnym obrąbkiem. Ponadto, należy zauważyć fakt trudniejszej identyfikacji granicy obrąbka i panewki u osób w podeszłym wieku, stąd zastosowano odchylenie wiązki o 15 stopni.